|
 Ramón
Piñeiro foi un dos máis importantes personaxes
do galeguismo político e cultural en Galicia tras o
remate da Guerra Civil. Nas difíciles condicións
que se abrían tras a victoria franquista en 1939 a
figura de Piñeiro destacou por manter acesa a chama
da reivindicación política dunha Galicia libre
e autónoma. Certamente, Ramón Piñeiro
foi un home de culto entre as novas xeracións galeguistas
que agromaron durante a longa noite franquista, pero Piñeiro
tamén espertaría receos entre o nacionalismo
no exilio e as novas organizacións nacionalistas en
Galicia. Admirado ou cuestionado Ramón Piñeiro
debe ocupar, sen dúbida, un lugar relevante na recente
Historia de Galicia.
Ramón
Piñeiro López nace no Concello de Láncara
(Lugo) en 1915. De orixes humildes, estudia o bacharelato
elemental na cidade de Lugo. De precoz vocación política,
a lectura de xornais como El Pueblo Gallego axudarían
a consolidar o seu pensamento galeguista. Coa chegada da Segunda
República (1931) Ramón Piñeiro contribúe
á fundación das Mocidades Galeguistas en Lugo,
tendo unha activa participación política durante
a etapa republicana. Ao rematar a Guerra Civil realiza os
estudios de Filosofía e Letras nas Universidades de
Santiago de Compostela e Madrid, ao tempo que participa na
reorganización clandestina do galeguismo. Ramón
Piñeiro actuará como enlace entre os galeguistas
do interior e os que se viran obrigados a se exiliar. En 1946,
ao seu regreso de París, foi detido pola policía
franquista e posteriormente condenado a seis anos de cárcere,
dos cales cumpriría tres en distintas prisións.
Ao saír da cadea establécese en Santiago. A
vía culturalista que patrocina nos anos cincuenta tería
como obxectivo asegurar que os alicerces fundamentais da cultura
galega penetraran nas novas xeracións, tendo como realización
máis destacada a fundación da Editorial Galaxia
en 1950; ano no que se disolvía o Partido Galeguista,
como símbolo da adopción da nova etapa cultural.
Ora ben, a posición culturalista remataría levando
a Ramón Piñeiro a unha modificación substancial
dos que ata daquela foran os principios do galeguismo. En
efecto, para Piñeiro o obxectivo fundamental era acadar
a galeguización xeral da sociedade. Deste xeito, o
galeguismo conseguiría impregnar a todos os sectores
políticos, non sendo necesaria a existencia dun partido
exclusivamente nacionalista. Esta vía supuña
unha renuncia explícita ao nacionalismo político,
ao tempo que aseguraría o mantemento dunha comunidade
cultural galega. De igual forma, o piñeirismo observaba
con bos ollos a creación en Galicia de partidos políticos
socialdemócratas ou democristiáns semellantes
aos existentes no resto da Europa occidental, o mesmo Piñeiro
participaría en 1963 na creación do Partido
Socialista Galego.
Nos anos 50 e 60 a figura de Ramón Piñeiro convértese
en referente ineludible para as novas xeracións de
galeguistas, que atopan acubillo na súa casa de Santiago
de Compostela (arredor da famosa mesa camilla), destacando
tamén pola súa producción ensaística.
Coa morte do xeneral Franco (1975) e a transición á
democracia, Ramón Piñeiro tería novamente
un destacado papel. A finais dos 70 funda con outros intelectuais
galeguistas o grupo "Realidade Galega", co obxectivo
de que Galicia obtivese un Estatuto de Autonomía en
igualdade de condicións que as outras nacionalidades
históricas. Foi deputado e presidente do Consello da
Cultura Galega. O seu pasamento ten lugar no ano 1990.
Ramón Piñeiro ocupou un lugar destacado na Historia
da Galicia da segunda metade do século XX. O relativo
descoñecemento da súa figura procede das condicións
nas que el, e outros moitos homes e mulleres, se viron na
obriga de actuar por mor da dictadura franquista.
|
|
|
