Reimundo
Patiño foi unha das máis importantes figuras
do panorama cultural da Galicia de posguerra. Paralelamente
a unha vida dedicada á política, sensibilizado
con posturas galeguistas, Reimundo Patiño desenvolveu
un importante traballo artístico e humano a través
da pintura.
Naceu
na Coruña en 1936. Iniciou a súa labor pictórica
nos derradeiros anos da década dos anos cincuenta pasando
por experiencias como os grupos culturais e políticos
Brais Pinto e A Gadaña. Estes grupos defendían
propostas vangardistas en contra da arte oficial daqueles
anos, caracterizados por unha pintura figurativa, costumista
e repleta de tópicos tradicionais que impedían
a entrada de correntes foráneas como o expresionismo
americano.
A súa labor creativa e investigadora nas artes plásticas
comezou xa desde moi novo, dunha forma autodidacta, realizando
cara 1953 os seus primeiros cadros cunha clara vocación
impresionista, pero que denotarían a preferencia innata
do artista pola forza e o incontrol do Expresionismo. A partires
de 1957 reside en Madrid, sen esquecer nunca Galicia, e entra
en contacto co Informalismo e coas vangardas da primeira metade
do século XX, sobre todo seducido pola corrente Surrealista
e o Expresionismo Abstracto americano que nos anos cincuenta
cegaba a Europa. Deste xeito, Reimundo Patiño converteuse
no introductor do Expresionismo Abstracto en Galicia. A pegada
do Action Paiting e o automatismo surrealista lévano
a destrozar a forma e a converter a superficie do lenzo nun
caos colorista e formal, cun acusado horror vacui producido
pola confusión e enmarañamento dos elementos
incontrolados que xorden precisamente dese automatismo psíquico
dos surrealistas. A obra nace do acto mesmo de pintar, do
automatismo do exercicio pictórico e a asociación
de signos queda relegada ó azar, ó casual.
Así mesmo, Reimundo Patiño é un experimentador
nato, e traballa coa litografía, labor que expón
nas súas primeiras mostras de 1960, na Galería
Mateu de Valencia, co grupo Boj, e na exposición celebrada
en Lugo que sirve de presentación á agrupación
informalista nomeada anteriormente, A Gadala, no ano 1961.
En 1962 na Bienal de Gravado en Lubljana, é onde volta
a amosar o seu traballo.
A súa procura por unha identidade estética enraizada
en peculiaridades psicolóxicas, formais e antropolóxicas
da cultura galega, lévano ó mesmo tempo a estudiar
as formas da paisaxe e da arte popular: figuras de S. Andrés
de Teixido, cruceiros, gravados nos xugos do gando, así
como a arte medieval, africana e dun xeito moi intenso entrelazados
celto-vikingos.
Patiño valora enormemente este mundo vinculado coa
tradición galega e a cultura galega pero sen esquecer
o máis profundo da modernidade, o expresionismo a abstracción
e o surrealismo. Ademais escribe moito sobre a problemática
da plástica nun momento en que lle preocupan os -ismos.
Estudia detenidamente a Kandinsky e a Paul Klee, e a súa
decantación pola experiencia formal a partir da introspección
nas teses da sensibilidade artística.
Entre 1965 e 1971 na súa obra irá tomando relevancia
unha caligrafía tortuosa e insistente, acumulando signos
e siluetas que invaden todo, ata o desbordamento, sen ningún
oco; aproximándoa á neofiguración informalista.
Amplía, así mesmo, o seu traballo sobre o gravado
e a técnica do cómic, como vertentes de carácter
social e forte carga crítica ó longo dos anos
setenta. Nos anos oitenta, é un dos integrantes indiscutibles
das reivindicacións pictóricas do grupo Atléntica,
xunto a outros que loitaban por conseguir o recoñecemento
dunha nova forma de traballar na pintura galega. Nestes anos,
o neoexpresionismo será a súa forma de traballar,
en cadros onde o xestual e o inmediato están presentes
con certa violencia no manexo da pintura mesma e coa agudeza
dos grafismos. Reimundo Patiño morre na cidade herculina
en 1985, quedando a súa obra por descubrir para unha
grande parte das xeracións actuais.
Todo o atribuído ata o de agora a Reimundo Patiño
non fai máis que subliñar reiteradamente a súa
importantísima labor teórica e de investigación
sobre a arte galega e a súa achega de novos estilos.
Ilustración
: Xaquín Marín
|
|
|