A Galicia de entre séculos
Galicia afronta o cambio do século XIX ó XX coas inquedanzas producidas pola crise agraria finisecular e a redención de foros. Ambos feitos levan a boa parte da poboación galega cara América, xa que o cativo desenvolvemento industrial non deixaba outro camiño. As clases sociais tradicionais que detentaban o poder, clero e fidalguía, loitan por adaptarse ós novos tempos, consiguíndoo a igrexa, pero non os fidalgos que ven atónitos a consolidación da burguesía e do campesiñado, e a aparición dun proletariado mínimo nas cidades de Ferrol, Vigo e A Coruña. Dous movementos de masas son os protagonistas, por unha banda o caciquismo imperante na Restauración, auténtica lacra social pero necesario tal e como estaba construido o sistema, e por outra o agrarismo, que pretendía a modernización do agro galego, tanto en infraestructuras como en relacións sociais.

O pensamento galeguista vai collendo corpo, coa fundación da Real Academia Galega en 1905 presidida por Manuel Murguía, e en 1907 coa constitución de Solidariedade Galega, que aglutinaba a unha amalgama de personalidades e asociacións que pretendían a redención de Galicia, pero desaparecendo ós poucos meses por intereses personais. O paso do rexionalismo ó nacionalismo producíuse en 1916 coas Irmandades da Fala, e máis tarde coa Xeración Nós

A imaxe de Galicia era a que ofrecía Soutomayor a través dos seus cuadros costumistas, de festas e romerías; será Castelao o que amose a realidade coas expresivas caricaturas que levou a Madrid e a outras cidades do Estado.