Derek Walcott
A voz do Caribe


"No caribe non se celebra a historia. A nosa historia é a da escravitude e das prantacións"


Coa súa tez tostada e o seu acento caribeño, o Premio Nobel de Literatura (1992) Derek Walcott aporta a súa ollada mestiza e antillana sobre a poesía e o mundo. Ten un pé na cultura occidental e outro na mestiza, na que vén de África, no Caribe e nas praias solitarias. Así que a visión da herdanza cultural e histórica non pasa polas pedras labradas e as grandes catedrais, senón polo pasado anónimo da escravitude e polo contorno natural: as praias, os bosques e os ríos do Caribe.

Por Manuel Gago

 

"No Caribe non se celebra a historia porque non existe unha historia anterior. A nosa historia é a da escravitude e das prantacións", afirma Walcott, "e iso fai que o meu concepto do que é a historia e a cultura non se perciba igual. Cando chego a Europa e paso por unha gran catedral, non sinto ningún tipo de identificación. Podo ter algún sentimento máis ou menos sacral, pero nada máis". O propio Walcott é unha mestura de sangues: holandesas, con dúas avoas que foron escravas, a súa visión é moitas veces relativista.

Hoxe vive en Trinidad e exerce de profesor na Universidade de Boston. Naceu na illa de Santa Lucía, unha das illas de Barlovento das Antillas. Vivir a nenez nunha pequena e solitaria illa, con marcada actividade volcánica, forxou carácter e escritura. Escritura que comparte entre os poemas e unha tamén intensa actividade como dramaturgo. O xurado do Nóbel do 92 chegoulle por "unha obra poética de gran luminosidade, sustentada por unha visión histórica, resultado dun compromiso multicultural".

Walcott amosa un pequeno sorriso cando alguén lle pregunta se percibe a herdanza europea entre as pedras do Hostal dos Reis Católicos, en Santiago, onde se atopa: "Coido que a nosa historia son os ríos, o mar e o bosque. E, en certo xeito, todo isto de faltarnos a historia é moito máis positivo. Iso fainos ver o mundo de xeito distinto. No Caribe non importan especialmente as diferencias raciais".


"A POESÍA ESTABA ANTES DA IMPRENTA, DA MÁQUINA DE ESCRIBIR, DA RADIO, DA TELEVISIÓN E DE INTERNET"

Poesía para unha minoría maior
Walcott non cre que a poesía vaia ser lida nunca polas masas. As limitadas edicións non achegan a grandes públicos e "só dende hai pouco, con tanta profusión de congresos, xornadas e recitais hai cada vez máis lecturas públicas de poemas. Pero onde hai máis público é nos feitos". E a el non lle preocupa especialmente. Non cre que sexa unha arte dirixida a un público tan amplo.

Cre que a escritura está por diante e por atrás dos cambios que faga o ser humano nas súas tecnoloxías, nin cre que xéneros como a poesía desaparezan coa chegada das novas tecnoloxías: "a poesía estaba antes da imprenta, da máquina de escribir, da radio, da televisión e Internet. Os homes sempre buscan a expresión física na arte de escribir. E iso vano facer independentemente da tecnoloxía que empreguen para iso". Nin cre tampouco en que a poesía poida provocar cambios sociais nin transformar o mundo: "moitas veces pensamos que a poesía non fai que algo aconteza. Pero si pode ser unha resposta ó que á xente espera que aconteza".

 


"ERA PARADÓXICO QUE UNHA CULTURA QUE NON PRESTA ATENCIÓN Á HISTORIA PRESTARA ATENCIÓN Ó CAMBIO DE ERA"

Contra a estupidez
Walcott dubida á hora de pensar na súa visión do mundo, e defíneo cun aforismo latino:
"o home é un lobo para o home" e protesta contra a estupidez humana e tódolos aspectos. No cambio de século, os homes estiveron e foron convencidos de que o mundo se ía transformar a través do milenio: "era paradóxico que unha cultura que non presta atención á historia prestara atención ó cambio de era. E o resultado de todo aquelo foi a desilusión de que nada cambiou". E o exemplo maior da "estupidez humana" é o continuum cultural europeo que podería resumir coa palabra "distanciamento étnico". Walcott remata cunha frase: "¿pensan que as loitas e as matanzas das tribus africanas son moi diferentes das loitas entre tribos europeas de hoxe en día?".

 
LIGAZÓNS
 

Biografía sobre Walcott
Poemas
Críticas da súa obra

 

 

 
 
 

Cultura Galega.org
Inicio /Especiais / Arte / Comunicación / Música / Espectáculos / Historia / Lingua e Literatura / Sociedade /
Certames / Arquivos / Participa / Xénese / Alén da Terra / Zona Cultura / Colaboracións
Correo / Acerca de Cultura Galega.org


Cultura Galega.org é unha iniciativa do Consello da Cultura Galega
©Consello da Cultura Galega, 2000